یکی از فضائل امیرالمؤمنین علیه السلام زمانی بود که ایشان در شب اول ماه ربیع الأول در بستر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و به جای ایشان خوابیدند و جان خودشان را فدایی پیامبر اکرم نمودند و همان شب هنوز از بستر پیامبر اکرم بیرون نیامده بود که آیه نازل شد.
وَمِنَ النَّاسِ مَن یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ وَاللّهُ رَؤُوفٌ بِالْعِبَاد(207 بقره)
و در همین زمینه روایات فراوانی درکتب اهل سنت هست,چند روایت از ابن عباس هست,در تاریخ دمشق جلد 42 صفحه ی 67 روایت را نقل میکند
روایت دیگر در شواهد التنزیل همین روایت را نقل میکند از ابن عباس.ودر کتاب تذکرة الخواص سبط بن جوزی در صفحه ی 35 روایتی را نقل میکند از ابن عباس,که ابو اسحاق ثعلبی در تفسیرش آورده است(البته این روایت در چندین کتب مشهور تاریخی از جمله البدایة و النهایة آمده است).
پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم امیرالمؤمنین علیه السلام را در جای خود خوابانید و فرمودند به تو آسیبی نخواهد رسید از طرف احدی,در ان زمان بود که دشمنان خانه را محاصره کرده بودند,خدای متعال به جبرئیل و میکائیل وحی فرستاد ,من بین شما دوتن برادری گذاشتم و عمر یکی را از دیگری بیشتر قرار دادم کدام یکی از شما دو مَلَک حاضر هست عمر طولانی را برای رفیقش قرار دهد هر دو گفتند ما میخواهیم عمر طولانی تر را داشته باشیم,
خداوند به آنها فرمود:چرا شما مانند علی بن ابی طالب نبودید؟(علیهما السلام)که بین او و پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) برادری گذاشتم و او بجای پیامبر خوابید و جانش را فدای او کرد,به زمین بروید و جان او را حفظ کنید.
آن دو به زمین نازل شدند,جبرئیل در کنار سر امیرالمؤمنین علیه السلام و میکائیل در کنار پای حضرت قرار گرفت و ملائکه صدا میزدند بخٍّ بخٍّ مَن مثلُکَ یابن ابی طالب(علیه السلام)چه کسی مانند توست که خدا با او به ملائکه مباهات کنند؟
سپس پامبر  صلی الله علیه و آله و سلم به سمت مدینه رفتند و آن آیه معروف نازل شد,وَمِنَ النَّاسِ مَن یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ وَاللّهُ رَؤُوفٌ بِالْعِبَاد(207 بقره)
و از ابن عباس این روایت نقل شده و میگوید امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند آن شب شعری سرودم.
وَقَيْتُ بِنَفْسِي خَيْرَ مَنْ وَطِئَ الْحَصَى‏/وَ مَنْ طَافَ بِالْبَيْتِ الْعَتِيقِ وَ بِالْحِجْرِ/رَسُولَ إِلَهِي خَافَ أَنْ يَمْكُرُوا بِهِ/فَنَجَّاهُ ذُو الطَّوْلِ الْإِلَهُ مِنَ الْمَكْرِ.
من جانم رو فدای کسی کردم که بهترین کسی است که روی خاک قدم برداشته است,بهترین فردی که دورِ کعبه طواف کرده است,و مطرح میکند من خودم را آماده ی هر نوع شکنجه ای کرده بودم.
این روایت از امام حسن مجتبی علیه السلام نیز آمده است ,در تذکرة الخواص صفحه ی 200.
امام حسن مجتبی علیه السلام یک سخنرانی کردند و مقامات امیرالمؤمنین علیه السلام را مطرح کردند برای معاویه و عمروعاص(چون قصد توهین به حضرت را داشتند, که در قسمتی از سخنرانی حضرت میفرمایند:امیرالمؤمنین علیه السلم جان خود را فدای پیامبر اکرم نمودند تا این آیه نازل شد.
وَمِنَ النَّاسِ مَن یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ وَاللّهُ رَؤُوفٌ بِالْعِبَاد(207 بقره)
و در جای دیگ این کتاب میگوید (وَ وَسطه بالإیمان)  قطعا او مؤمن است و آیه یإِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُواْ الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاَةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَهُمْ رَاکِعُونَ را می آورد البته بطور ناقص ولی میگوید مراد علی بن ابیطالب علیهما السلام است