در سال هشتم هجرت ،از سوی پیامبرصلی الله علیه و آله سپاهی به فرماندهی جعفر بن ابی طالب ، زید بن حارثه و عبدالله بن رواحه برای مقابله با هجوم رومیان روانه آن سرزمین شد اما هر سه فرمانده اسلام در این جنگ به شهادت رسیدند. در سال نهم نیز که خبر آمادگی رومیان برای حمله به سرزمین حجاز ، در مدینه انتشار یافت ، پیامبرصلی الله علیه و آله با سی هزار تن عازم تبوک شد ، ولی همه بدون درگیری به مدینه بازگشتند. حال احتمال خطر جدی بود و به همین علت رسول اکرم صلی الله و علیه و اله در آخرین روزهای زندگی ، در اواخر ماه محرم سال یازدهم هجری ، پیش از آن که در بستر بیماری افتد ، سپاهی عظیم به فرماندهی اسامة بن زید برای گسیل بدان ناحیه فراهم آورد. (16)
15) اسامه فرزند زیدبن حارثه است. زید در عصر جاهلیت ، در یکی از نبردهای قومی اسیر شد و در بازار عکاظ به حکیم بن حزام فروخته شد. حکیم او را به خدیجه داد و او نیز زید را به پیامبر(ص) بخشید. پدر زید فرزندش را از آن حضرت طلب کرد. پیامبر(ص)زید را به اختیار خود نهاد و او ماندن نزد رسول اکرم (ص) را برگزید. زید بن حارثه پس از علی بن ابی طالب علیه السلام ، اولین مردی بود که اسلام آورد و نماز گزارد. (السیرة النبویة ،ج 1 ، ص 264.) اسامه در اواخر سلطنت معاویه درگذشت. نویری می نویسد :اسامه از کسانی است که پس از کشته شدن عثمان با علی بن ابی طالب بیعت نکرد. (نهایة الارب ،ج 5 ، ص 106.)
16) هر چند در بیشتر کتاب های اهل سنت و برخی کتاب های شیعه چنین معروف است که آن حضرت به سم زنی یهودی مسموم شد و در بستر بیماری افتاد ، بر پایه نظر بیشتر محققان شیعه ،دو زن از نزدیکان حضرت عامل مسموم کردن آن جناب بودند
