امام خميني (ره):
آنها که زن‌ها را مي‌خواهند ملعبه‌ي مردان و ملعبه‌ي جوانان فاسد قرار بدهند، جنايتکارند. زنها نبايد گول بخورند. زن گمان نکند اين مقام زن است که بزک کرده بيرون برود، با سر باز و لخت؛ اين مقام زن نيست، زن بايد شجاع باشد، زن آدم‌ساز است، زن مربي انسان است.[2]
حضرت آيت الله العظمي گلپايگاني:
«حجاب بانوان در اسلام يکي از اموري است که از وقتي استعمارگران، چشم طمع به کشورهاي اسلامي و غصب معادن و منابع طبيعي آنها دوختند، مورد حمله‌ي آنها قرار گرفت؛ زيرا چادر و حجاب زنان مسلمان را يکي از عوامل بزرگ براي بقاء استقلال شخصيت اسلامي کل جامعه‌ي مسلمانان و حفظ هويت اسلامي آن ديدند و آن را مانع سياسي و اقتصادي و فرهنگي خود شناختند.[3]
حضرت آيت الله خامنه اي:
آيا جنايتي از اين بزرگ‌تر نسبت به زن هست که زن را با آرايش، مد و جلوه‌گري زيورآلات سرگرم کنند و از او به عنوان يک ابزار و وسيله استفاده کنند؟ امروز سر و سينه را از زيورآلات پر کردن و آرايش و مد و لباس را بت قرار دادن، براي زن انقلابي مسلمان ننگ است، چادر بهترين نوع حجاب و نشانه‌ي ملي ماست.
آيا حجاب از ضروريات دين است؟ حکم کساني که به آن بي‌اعتنايي مي‌کنند چيست؟
حضرت آيت الله خامنه‌اي:
اصل حجاب ضروري دين محسوب است، ولي بعضي فروع آن ممکن است ضروري نباشد و بي‌اعتنايي به اصل حجاب و عدم رعايت آن معصيت و گناه است.
حضرت آيت الله تبريزي:
اصل حجاب براي زنان از ضروريات دين است و حکم کساني که به آن بي‌اعتنايي نمايند، حکم بي‌اعتنايي به ساير تکاليف ديني است.
حضرت آيت الله صافي:
اصل وجوب حجاب في الجمله از ضروريات اسلام است و منکر آن مرتد است، ولي بي اعتنايي به آن با عدم انکار وجوب آن باعث فسق است.
حضرت آيت‌الله سيستاني:
اصل حجاب از مسلمات شريعت است و در قرآن آمده است، ولي کساني که توجّه به وضوح آن ندارند، انکار آنها مستلزم انکار نبوت نيست و بي‌اعتنايي عملي گناه است.
حضرت آيت‌الله مکارم شيرازي:
آري حجاب از ضروريات دين است، ولي انکار آن براي کساني که از ضروري بودن آن آگاهي ندارند، موجب ارتداد نمي‌شود.
حضرت آيت‌الله بهجت:
بي‌اعتنايي به حجاب گناه است و داشتن حجاب واجب است.
پوشيدن جوراب نازک و بدن‌نما براي خانم‌ها در بيرون از منزل و انظار نامحرمان چه صورت دارد؟ و بيرون گذاشتن موهاي سر از چادر و مقنعه توسط خانم‌ها در ديد نامحرمان چگونه است؟
حضرت آيت الله خامنه‌اي:
پوشانيدن بدن از نامحرمان بر زن واجب است و چنين جوراب‌هايي براي حجاب شرعي واجب کفايت نمي‌کند و پوشيدن تمام موي سر در برابر نامحرمان واجب است.
آرايش زنان در خيابان‌ها و بيرون گذاشتن مقداري از موها و پوشيدن جوراب بدن‌نما و لباس‌هاي محرک چه صورت دارد؟

حضرت آيت‌الله خامنه اي:
بر زن واجب است تمام بدن و موي و زينت خود را از نامحرم بپوشاند.
حضرت آيت‌الله فاضل لنکراني:
حرام است.
حضرت آيت‌الله بهجت:
حرام است.
حضرت آيت‌الله صافي گلپايگاني:
حرام است.
حضرت آيت‌الله مکارم شيرازي:
بدون شک جايز نيست.
حضرت آيت‌الله تبريزي:
جايز نيست.
حضرت آيت‌الله سيستاني:
جايز نيست.
عدّه‌اي همراه با تبليغات فرهنگي دشمن، در روزنامه‌ها و سخنراني‌هايشان مي‌گويند: چادر مشکي براي بانوان مکروه است و بايد پوشش جديد، مانند مانتو و کت و دامن با رنگ‌هاي متنوع، جاي‌گزين چادر مشکي شود. آيا چنين حرف و اقدامي صحيح است يا نه؟ خواهشمند است نظر شريفتان را مرقوم فرماييد.
حضرت آيت‌الله خامنه‌اي:
اين صحبت صحيح نيست، و بهترين حجاب، پوششِ چادر است، و چادر سياه هم بي‌اشکال است و کراهت ندارد.
حضرت آيت‌الله تبريزي:
زن بايد بدن خود را در غير وجه و کفين، از نامحرم بپوشاند و نيز بايد زينت خود را بپوشاند و لباسي که زينت حساب مي‌شود بايد آن را هم بپوشاند، و با چادر بهتر مي‌تواند بدن و زينت را بپوشاند و چادر سياه، مثل عباي سياه کراهت ندارد.
حضرت آيت‌الله بهجت:
اين اقدام باطل است.
حضرت آيت‌الله صافي گلپايگاني:
نظريه ي مذکور صحيح نيست و مفاسد بسيار دارد. متأسفانه در اين زمان عدّه‌اي اصرار بر آشکار شدن مفاتن زن و خروج او از ستر و عفاف، که حافظ شخصيت و ارزش و متانت اوست دارند و مع‌الاسف مي‌خواهند اين امر را اسلامي جلوه دهند؛ در حالي که برخلاف اسلام است.
حضرت آيت‌الله فاضل لنکراني:

چادر مشکي بهترين نوع حجاب است و پوشيدن لباس‌هايي که جلب توجه کند حرام است.
حضرت آيت‌الله مکارم شيرازي:
با توجه به اين‌که در حال حاضر رنگ مشکي براي حفظ پوشش زنان بهتر است، کراهت آن ثابت نيست.
امروز يک حرکت خزنده‌اي عليه چادر، که يک حجاب ملّي و سنّتي است آغاز گرديده است، خواهشمنديم نظر مبارک را در اين مورد مرقوم فرماييد.
حضرت آيت‌الله فاضل لنکراني:
سزاوار است خانم‌ها از چادر استفاده کنند؛ چون چادر در کشور اسلامي ايران از مظاهر و شعاير اسلام مي‌باشد و با حفظ اين شعار سعي کنند بانوان محترم، حرکت مورد سؤال را خنثي کنند.
حضرت آيت‌الله صافي گلپايگاني:
چادر بهترين پوشش براي خانم‌هاست، چون تمامي مفاتن بدن را مي‌پوشاند. خانم‌هاي مسلمان بايد آداب و سنن اسلامي را در لباس پوشيدن مراعات کنند و از تجدّدگرايي مضرّ پرهيز کنند.
حضرت آيت‌الله بهجت:
چادر حجاب پسنديده است.
حضرت آيت‌الله سيستاني:
چادر حجاب بهتر است و سزاوار نيست زن‌هاي مؤمن بدون چادر خارج شوند.
حضرت آيت‌الله مکارم شيرازي:
حجاب يکي از قوانين مسلّم اسلام است و اساس آن پوشاندن بدن و موها غير از صورت و دست‌ها تا مچ است؛ ولي بي‌شک چادر حجاب برتر است.
حضرت آيت‌الله تبريزي:
پوشيدن بدن بر زن واجب، و بهترين نوع پوشش واجب، همان چادر مشکي است که زن‌هاي مؤمنه خود را با آن مي‌پوشانند.
نظر جنابعالي در مورد پوشيدن لباس‌هايي که عکس يا علامت مربوط به کشورهاي غربي روي آن نقش بسته است چيست؟
حضرت آيت‌الله خامنه‌اي:
استفاده از اين‌گونه لباس‌ها که ترويج فرهنگ غير مسلمين مهاجم بر مسلمين است، اشکال دارد. [4]
حضرت آيت‌الله فاضل لنکراني:
بهتر است از اين نوع لباس‌ها استفاده نکنند.
حضرت آيت‌الله صافي گلپايگاني:
مسلمين از اين‌گونه لباس‌ها استفاده نکنند.
حضرت آيت‌الله تبريزي:

براي مؤمن سزاوار نيست لباسي بپوشد که او را از زي مؤمنين خارج کند.
حضرت آيت‌الله مکارم شيرازي:
هرگاه سبب ترويج فرهنگ بيگانگان گردد اشکال دارد.
بعضاً مشاهده مي‌شود که بعضي از افراد در مجالس عقد و عروسي و عدّه‌اي در انظار عمومي، اقدام به نصب کراوات و پاپيون بر روي پيراهن خود مي‌نمايند، حکم شرعي استفاده از لوازم مذکور چيست؟
حضرت آيت‌الله خامنه‌اي:
بستن کراوات و پاپيون چون تقليد و ترويج از فرهنگ مهاجم غير مسلمين است جايز نيست.[5]
حضرت آيت‌الله صافي گلپايگاني:
کراوات و پاپيون شعار کفار است و مسلمين نبايد از آنها استفاده کنند.
حضرت آيت‌الله مکارم شيرازي:
با توجه به اين‌که کراوات و پاپيون در محيط ما ترويج فرهنگ بيگانه محسوب مي‌شود، استفاده از آن اشکال دارد.
حضرت آيت‌الله تبريزي:
براي مؤمن سزاوار نيست لباسي بپوشد که او را از زي مؤمنين خارج کند.
حضرت آيت‌الله بهجت:
خلاف احتياط است.
1) برخورد زن همراه با چهره‌ي خندان و متبسّم با مردان نامحرم هنگام خريد از مغازه‌ها و ساير برخوردها چه صورت دارد؟
2) خنديدن زنان و دختران با صداي بلند در خيابان و يا انجام برخي حرکات ديگر که موجب جلب توجّه نامحرمان مي‌شود چگونه است؟
حضرت آيت‌الله خامنه‌اي:
1) صحبت کردن و خنديدن با نامحرم اگر موجب مفسده باشد جايز نيست.
2) از هر کاري که موجب جلب توجّه نامحرم مي‌شود بايد پرهيز نمود.
حضرت آيت‌الله فاضل لنکراني:
1 و 2) به طور کلي دختران و زنان بايد در مقابل مردان نامحرم به نحوي لباس بپوشند و راه بروند و صحبت کنند که موجب توجّه و نگاه سوء و تهييج مردان نشوند و اگر کردند گناه بزرگ است.
حضرت آيت‌الله بهجت:
1) هر کاري که معرضيت ريبه و يا فتنه در آن است جايز نيست.
2) جايز نيست.

حضرت آيت‌الله مکارم شيرازي:
1) اشکال دارد و هنگام ضرورت نبايد از مکالمات عادي تجاوز کنند.
2) بهتر است زنان و دختران مسلمان از اين‌گونه کارها بپرهيزند و اگر منشأ فسادي شود جايز نيست.
حضرت آيت‌الله تبريزي:
1) اگر از روي التفات کاري را که موجب جلب نظر اجانب شود انجام دهند اشکال دارد.
2) زن عفيف اين کار را نمي‌کند، بلکه اگر معرض تهييج شهوت براي يکي از طرفين باشد حرام است.
حضرت آيت الله لطف الله صافي:
1) مخالف نص قرآن است ولايخضعن بالقول فيطمع الذي في قلبه مرض.
2) جايز نيست.
برخي در مورد مسائل زنان اظهار نظرهاي نامناسبي را ابراز مي‌کنند، مانند بحث دوچرخه‌سواري يا ورزش بانوان، يا در مورد حجاب اظهار مي‌دارند که به نظر ما کُت و دامن جهت حجاب کفايت مي‌کند. نظر حضرتعالي در اين زمينه‌ها چيست؟
حضرت آيت‌الله خامنه‌اي:
اظهارنظر در مسائل ديني و احکام شرعي بر کساني که صاحب نظر نيستند جايز نيست؛ و بر مؤمنين واجب است در تمام احکام ديني به مراجع بزرگوار تقليد و اسلام‌شناسان مورد وثوق و اعتماد مراجعه نمايند.
حضرت آيت‌الله تبريزي:
ترويج اموري که مبدأ نشر فساد در جامعه يا بي‌عفّتي زنان و دختران شود جايز نيست؛ و پوشيدن لباسي که تمام حجم بدن آنان را نشان دهد که لباس زينت حساب بشود، کفايت نمي‌کند.
حضرت آيت‌الله صافي گلپايگاني:
امور مذکوره معرضيت براي مفسده دارد. بانوان بايد جدّاً از آن بپرهيزند.
حضرت آيت‌الله بهجت:
هر چه باعث فتنه و فساد باشد اشکال دارد.
حضرت آيت‌الله مکارم شيرازي:
هر چه موجب اشاعه ي مفاسد اخلاقي گردد حرام است.
حضرت آيت‌الله صافي گلپايگاني:
امور مذکوره معرضيت براي مفسده دارد. بانوان بايد جدّاً از آن بپرهيزند.
برخي از مادران، فرزندان دختر خود را که به بلوغ شرعي نرسيده‌اند با سر و پاي برهنه درخيابان‌ها و مجالس در حضور نامحرمان مي‌آورند، مستدعي‌است وظيفه‌ي والدين را در قبال فرزندان خود بيان بفرماييد و اين بي‌اعتنايي چه صورت دارد؟

حضرت آيت‌الله فاضل لنکراني:
بر پدر و مادر است که فرزندان خود را با آداب و رسوم اسلامي و وظايف شرعي آشنا کنند و چنانچه موارد مذکور موجب تهييج و مفسده شود، اگر چه بچه مميز نباشد، بايد آنان را بپوشانند و حفظ کنند تا جامعه آلوده و بي‌بندوبار نشود.
حضرت آيت‌الله سيستاني:
بر غير بالغ، پوشيدن واجب نيست؛ ولي پدر و مادر لازم است که فرزند خود را به رعايت آداب و شئون اسلامي وادار نمايند و در تربيت صحيح شرعي آنان بکوشند.
حضرت آيت‌الله بهجت:
تمرين اطفال بر وظايف شرعيه به عهده‌ي والدين است.
حضرت آيت‌الله صافي گلپايگاني:
کار صحيحي نيست و والدين موظف‌اند دختر را از کودکي به رعايت حجاب و گريز از نامحرم عادت دهند و اگر در اين امر مسامحه کنند و دختر را نسبت به نامحرم بي‌تفاوت نمايند، شريک در معاصي دختر هستند. در حديث وارد شده است که در مجلسي که حضرت رضا(ع) تشريف داشتند و عدّه‌اي نيز حضور داشتند، دختر بچه‌اي وارد شد؛ حضار در مجلس يکي يکي دختر را مورد نوازش قرار دادند، تا رسيد به حضرت رضا(ع) آن حضرت از سن دختر سؤال کردند؛ گفته شد پنج سال دارد؛ حضرت دختر را از خود دور کرد و رفتاري که ديگران کرده بودند ننمودند؛ و اعمال آن بزرگوار بايد براي زن مسلمان سرمشق باشد.
حضرت آيت‌الله مکارم شيرازي:
بر پدر و مادر لازم است فرزندان خود را به مسائل اسلامي از زمان طفوليت آشنا کنند.
حضرت آيت‌الله تبريزي:
پوشش بر دختران نابالغ واجب نيست؛ لکن وظيفه‌ي والدين است که دخترانشان را به پوشش اسلامي عادت دهند و فرزندانشان را با احکام اسلامي تربيت نمايند.
در صورتي که زن مي داند مرد نامحرم به قصد لذت به صورت و دست هاي معمولي زينت نشده ي او نگاه مي کند، در اين فرض پوشاندن صورت و دست ها لازم است يا نه؟
حضرت آيت الله خامنه اي:
در فرض مذکور بايد حتي وجه و کفين خود را هم بپوشاند.
حضرت آيت الله تبريزي:
بلي در اين صورت بنابر احتياط پوشاندن لازم است.

حضرت آيت الله صافي گلپايگاني:

دست و صورت بنابر احتياط واجب بايد پوشيده شود. (جامع الاحکام 2/165).

حضرت آيت الله فاضل لنکراني:

بلي پوشاندن آن لازم است

حضرت آيت الله بهجت:

پوشاندن دست و صورت مطلقا بنابر احتياط لازم است.

____________________

[1] . به نقل از «مسائل جديد از ديدگاه علما و مراجع تقليد» ج 1و2؛ تهيه و تنظيم، سيدمحسن محمودي.
[2]. صحيفه‌ي نور، ج 11، ص 254.
[3]. حضرت آيت الله العظمي گلپايگاني (ره)،‌پيام به کنگره سراسري حجاب.
[4]. مجله ي نصيحت، شماره ي 149.
[5]. مجله‌ي نصيحت، شماره‌ي 1154.

نوشتن دیدگاه