اين گونه نصوص را به دو قسم مي‏توانيم تقسيم نمائيم:
1) احاديثي که در مورد عموم امامان اهل‏بيت(ع) مي‏باشد.
2) احاديثي که نام امامي از ائمه اهل‏بيت در آن به صراحت ذکر شده‏است.
حديث ثقلين: زيدبن‏ارقم مي‏گويد: در بين راه مکّه و مدينه (در سفر بازگشت از حجةالوداع) در کنار آب‏گيري که «خُم» نام داشت. پيامبر در ميان مردم چنين خطبه خواند:
«اي مردم آگاه باشيد من بشري بيش نيستم. نزديک است مرا (به عالم بقا) بخوانند و من اجابت دعوت حق کنم. من دو چيز گرانمايه در ميان شما به ميراث مي‏گذاريم: کتاب خدا که در آن هدايت و نور مي‏باشد آن را رها نکنيد، و بدان چنگ زنيد و خاندان من، شما را در مورد اهل‏بيتم يادآور خدا مي‏شوم».( صحيح مسلم ج 7/ ص 122)
اين روايت آن قدر به صورتهاي مختلف و بوسيله افراد متفاوت نقل شده که بازگويي و بررسي آنها محتاج مجالي خاص است. و همين قدر ما مي‏خواهيم با تکيه بر اين احاديث بگوئيم که آن حضرت امامت را منحصر در اهل‏بيت خويش کرده و آنها را قرين و همدوش قرآن قرار داده‏است. از آن جا که پيامبر هدايت را بدست ايشان و قرآن مي‏داند و چنگ زدن به ذيل و دامان ايشان را موجب نجات قطعي از گمراهي و ضلالت مي‏شناساند و مي‏فرمايد که هشيار باشيد و دقّت کنيد که چگونه بعد از من با ايندو رفتار خواهيد کرد، و بدانيد که اين دو هيچوقت از هم جدايي ندارند، و در حوض کوثر محل ورود نجات‏يافتگان رستاخيز بر من وارد خواهند شد.
اسلام در جنبه نظري در قرآن کريم تصوير و طرح شده و در وجهه عملي و تجسم خارجي در اهل‏بيت خودنمايي مي‏کند. علاوه بر اين از آن جا که به گفته پيامبر هدايت منحصر در اين ميراث گران‏قدر اوست. و مي‏دانيم هدايت قرآن به کلّيات مسائل اعتقادي و اخلاقي و عملي اسلام است ناگزير توضيح و تبيين اسلام قرآني وظيفه و کارکرد اهل‏بيت مي‏شود تا هدايت اتمام پذيرد و کامل گردد.
روايت تعداد ائمه:
در سري ديگر از روايات تعداد ائمه و خلفاو زمامداران بعد از آن حضرت تعيين شده و البته نامي از افراد ايشان به ميان نمي‏آيد. روايت جابر از نسخه صحيح مسلم نقل مي‏شود. او مي‏گويد: با پدرم به محضر رسول اکرم(ص) رفته بوديم آن بزرگوار فرمود: «هميشه و هميشه دين باقي خواهد ماند تا هنگام برپا شدن رستاخيز و تا اين کهم بر شما دوازده خليفه باشند که همه ايشان از قريشند.»
در اين گونه احاديث ناظران و شارحان اهل‏سنت سخت به بن‏بست رسيده‏اند، و نتوانسته‏اند معين کنند که اين دوازده تن کيانند؟ و چگونه يک گروه دوازده تني که پشت سر هم مي‏آيند تا روز قيامت دوام مي‏آورند، و مي‏مانند؟
هنگامي که بيشتر تحقيق مي‏کنيم و به مجموعه روايات نظر مي‏افکنيم که در اين حديث دقيقاً پيامبر اکرم تعداد خلفاء بعد از خود را با عدد دوازده بيان مي‏کنند و ديگر اينکه اين پيشوايان و خلفا به طور پيوسته تا روز قيامت در ميان اُمت خواهند بود.
و اين مدت عصر خلافت دوازده تن خليفه است که ناگزير بايد حداقل عمر يک تن از اين خلفاء آن چنان طولاني باشد که عصر خلافت امکان همدوشي با اين زمان دراز را داشته باشد.
بنابراين تنها طرح مکتب اهل‏بيت يعني دوازده امام معصوم است که قابل تطبيق با حديث مزبور مي‏باشد و اهميت حديث در اين است که در تمام صحاح و سنن و مسانيد حديثي اهل‏سنّت وجود دارد و همگان صحت و اعتبار آن را قبول دارند.
2) امّا روايتهايي که نام امام در آن تصريح شده‏است:
حديث يوم الدار: اين حديث در دعوت پيامبر اکرم(ص) خويشان خود به دين اسلام و ياري خواستن او از آنان در اين مورد از جانب پيامبر اکرم(ص) وارد شده‏است:
قال رسول الله(ص): اِنَّ هذا أخي و وصييّي و خليفتي فيکم فاسمعوا له و أطيعوا.( طبري: تاريخ الرسل و الملوک ج 1 ص 321)
پيامبر اکرم(ص) در اين حديث حضرت علي(ع) را حاکم تعيين نکرد بلکه بالاتر و برتر از حاکم معين نمود. وصي و وزير پيامبر و مبلغ رسالات الهي پس از پيامبر، معرفي کرد. و دهها حديث ديگر....
بنابراين با سيري در آيات و روايات و تاريخ متوجّه مي‏شويم که پيامبر اکرم به جانشين خود اهتمام مي‏ورزيدند و از همان ابتداي دعوت به فکر اين امر مهم بوده‏اند و يک لحظه از آن غافل نبودند. چگونه مي‏توان پذيرفت که پيامبر اکرم(ص) در مورد همه امور مستحبات و مکروهات و عبادات و... حديث داشته باشند و در اين امر مهم هيچ مطلبي را بيان نفرموده‏اند؟ در حاليکه حتي براي يک روز هم که از مدينه براي جنگ خارج مي‏شوند براي خود جانشين تعيين مي‏کردند.
جريان غدير که يک حديث متواتر است و در کتب فريقين به وفور ديده مي‏شود بر همگان آشکار است که پيامبر اکرم(ص) در واپسين روزهاي عمر خويش به امر خداوند حضرت علي(ع) را امام بعد از خود معرفي کردند به نص آيه شريفه: « يا ايّها الرسول بَلّغ ما أَنزل إِلَيْکَ مِنْ رَبِّکَ فإِنْ لَمْ تَفْعَل فما بَلَّغْتَ رسالتَهُ... ».( آيه 67 سوره مائد)
در اين آيه شريفه امامت امام علي(ع) را همسنگ رسالت بيان فرموده است و اگر آن را ابلاغ نکند گويي رسالت را ابلاغ نکرده‏است. و آن گاه دست حضرت علي(ع) را جلوي چشمان همگان بالا مي‏برد و مي‏فرمايد: «مَنْ کنتُ أَنا مولاه فهذا عليٌّ مولاه» و سپس از همگان مي‏خواهد که با او بيعت کنند. و بعد از اعلام اين امر مهم آيه شريفه « اليوم أکملتُ لَکم دينکُم و أتممت عليکم نعمتي و رَضيتُ لَکُمُ الأسلام ديناً »(آيه 3 سوره مائده)
با بيان امامت، دين کامل مي‏شود و نعمت بزرگ اسلام بر همگان اتمام حجت مي‏شود و دين مبين اسلام مورد پسند و رضايت الهي است.
امّا متأسفانه همين مردمي که با علي(ع) در حضور پيامبر اکرم(ص) بيعت کرده بودند و افضليت و اعلميت و ازهد بودن علي(ع) را مي‏دانستند، با اين حال بعد از وفات پيامبر اکرم(ص) به جاهليّت بازگشتند و گويي همه اين سفارشها و بيانات پيامبر اکرم(ص) را فراموش کردند.
-----------------------------------------
سوال کننده : مهدی الهی

نوشتن دیدگاه