از بحثهاى جالبى که در پایان این بخش مناسب است بدان اشاره شود،بحث‏مربوط به آیین پدران رسول خدا(ص)است که برخى از اهل تاریخ و حدیث از علماى شیعه و سنت درباره آن بابى و بلکه کتابى جداگانه و رساله‏ هایى نوشته‏ اند و بتفصیل در این باره سخن گفته‏ اند مانند جلال الدین سیوطى که رساله‏هایى در این باره نگاشته به نامهاى:مسالک الحنفاء،الدرج الحنفیه فى الآباء الشریفه،السبل الجلیة فى الآباء العلیه و رساله‏ هاى دیگر. (21)
و آنچه مسلم است این مطلب است که در میان سلسله نسب رسول خدا(ص)تا به آدم ابو البشر پیمبران بزرگ و بلکه اولو العزمى همچون ابراهیم خلیل،نوح پیغمبر،اسماعیل،شیث و دیگران وجود داشته‏اند و مردان موحد و خدا پرستى نیز مانند عبد المطلب دیده مى‏شوند،و درباره موحد بودن پدران دیگر آن حضرت مرحوم علامه مجلسى در کتاب بحار الانوار ادعاى اجماع کرده و آن را از معتقدات شیعه امامیه و مسائل مورد اتفاق دانسته (22) .و به دنبال آن گفته است:اگر دیده مى‏شود که در میان پدران و یا عموهاى آن حضرت مانند ابو طالب برخى اظهار توحید و ایمان به خدا را نمى‏کرده‏اند به خاطر تقیه و یا مصالح دینیه بوده است.
و براى اثبات این مدعا دلیلهایى نیز از قرآن و حدیث ذکر کرده‏اند مانند آیه شریفه «الذى یراک حین تقوم و تقلبک فی الساجدین» (23)که بر طبق روایاتى نیز که نقل کرده‏اند فرموده‏اند:منظور از«تقلب در ساجدین»در این آیه،انتقال نطفه آن حضرت از صلبهاى سجده کنندگان براى خدا و موحدان به صلبهاى دیگرى است.
و نیز استدلال شده به آیه شریفه «و جعلها کلمة باقیة فى عقبه» (24) که از آن استفاده مى‏شود که خداى تعالى کلمه توحید و عقیده بدان را در ذریه ابراهیم(ع)قرار داده و پیوسته تا ولادت رسول خدا(ص)این ایمان وجود داشته است.
و روایتى هم از آن حضرت نقل شده که فرمود:
«لم یزل ینقلنى الله من اصلاب الطاهرین الى ارحام المطهرات حتى اخرجنى‏فى عالمکم،و لم یدنسنى بدنس الجاهلیة» (25)
و پاسخ این ایراد را هم که گفته مى‏شود:چگونه پدران آن حضرت موحد بوده‏اند با اینکه در قرآن صراحت دارد که پدر ابراهیم که نامش آزر بود مشرک و بت پرست بوده (26)و ابراهیم(ع)پیوسته با او محاجه مى‏فرمود و او را به خاطر پرستش بت سرزنش و محکوم کرده و به پرستش خداى یکتا دعوت مى‏نمود؟به این گونه داده‏اند:که آزر بر طبق نقل مورخین عمو و یا پدر مادر و سرپرست ابراهیم بوده که اطلاق پدر بر او شده نه پدر صلبى و حقیقى او،چنانکه در زندگانى آن حضرت در تاریخ انبیا ذکر کرده‏ ایم.
نگارنده گوید:اگر اجماع و اتفاق علماء امامیه رضوان الله علیهم براى ما ثابت شد ما آن را بدون دغدغه و اعتراض مى‏پذیریم،ولى اگر ثابت نشد دلیلهایى که ذکر کرده‏اند قابل توجیه و تفسیر و ایرادهاى دیگر است و مشکل بتوان با آنها این مطلب را ثابت کرد،که بر اهل دانش پوشیده نیست.

- پینوشتها -

21.به کتاب الصحیح من السیرة،ج 1،ص 150،مراجعه شود.
22.بحار الانوار،ج 15،صص 118ـ .117
23.سوره شعراء،آیه 219ـ .218
24.سوره زخرف،آیه .28
25.مجمع البیان،ج 4،ص 322،تفسیر فخر رازى،ج 24،ص 174،تفسیر در المنثور،ج 5،ص 98.یعنى پیوسته خداوند مرا از صلبهاى پاک به رحمهاى پاکیزه منتقل کرد تا هنگامى که در این عالم شما وارد نمود،و مرا به زشتیهاى جاهلیت آلوده نکرد.
26.به آیه 74،سوره انعام مراجعه شود.

نوشتن دیدگاه