درروايت اولى كه از بخارى نقل شد، سند روايت به اين صورت بود :
عبد اللَّهِ بن مُحَمَّدٍ الْجُعْفِيُّ قال: حدثنا وَهْبُ بن جَرِيرٍ قال: حدثنا أبي قال: سمعت يَعْلَى بن حَكِيمٍ عن عِكْرِمَةَ عن بن عَبَّاسٍ.
ما به بررسى يكى از روات اين سند؛ يعنى عكرمه، غلام ابن عباس مى‌پردازيم :
عكرمه، غلام ابن عباس:
در باره عكرمه، سخن بسيار است و مذمت‌هاى بسيارى در كتاب‌هاى رجالى اهل سنت در باره وى نقل شده است كه ما به چند مورد به نقل از شمس الدين ذهبى بسنده مى‌كنيم.
عكرمه، از كسانى بود كه افكار خوارج را ترويج مى‌كرد و خود از خوارج به حساب مى‌آمد؛ چنانچه ذهبى مى‌نويسد :
قال يحيى بن بكير قدم عكرمة مصر ونزل هذه الدار وخرج إلى المغرب فالخوارج الذين بالمغرب عنه أخذوا.
يحيى بن بكير مى‌گويد: عكرمه وارد مصر شد و در اين منزل سكونت كرد وسپس عازم مغرب شد. خوارجى كه در مغرب بودند، دينشان را از عكرمه مى‌آموختند.
و در ادامه مى‌نويسد:
وروى عمر بن قيس المكي عن عطاء قال كان عكرمة إباضيا.
عمر بن قيس از عطا روايت كرده است كه عكرمه، جزء فرقه اباضيه بوده است.
اباضيه، يكى از فرقه‌هاى مشهور خوارج است كه هم‌اكنون نيز در برخى از كشورهاى اسلامى طرفدارانى دارد.
همچنين عكرمه از كسانى است كه تمام مسلمانان را كافر مى‌دانست:
وقال علي بن المديني حكي عن يعقوب الحضرمي عن جده قال وقف عكرمة على باب المسجد فقال ما فيه إلا كافر قال وكان يرى رأي الإباضية.
على بن مدينى گفته است كه يعقوب خضرمى از جدش نقل كرده است كه عكرمه بر در مسجد مى‌ايستاد و مى‌گفت: در اين جا، جز كافر كس ديگر نيست، عكرمه طرفدار فرقه اباضيه بود.
و در ادامه مى‌نويسد:
عن خالد بن أبي عمران قال دخل علينا عكرمة مولى ابن عباس بإفريقية في وقت الموسم فقال وددت أني اليوم بالموسم بيدي حربة أضرب بها يمينا وشمالا.
خالد بن أبى عمران مى‌گويد: عكرمه، غلام ابن عباس، در زمان موسم حج وارد آفريقا شد و گفت:
اى كاش امروز در موسم حج، در دست من شمشيرى بود كه با آنان مسلمانان را از هر طرف از دم تيغ مى‌گذراندم.
از همه اين‌ها مهم‌تر اين كه عكرمه آن قدر به ابن عباس دروغ گفته بود كه در دروغگويى ضرب المثل شده بود و مردم به غلامان خود توصيه مى‌كردند كه مبادا همانند عكرمه كه به ابن عباس دروغ مى‌بندد، به من دروغ ببندند.
شمس الدين ذهبى به نقل از يحيى البكاء مى‌نويسد:
سمعت ابن عمر يقول لنافع اتق الله ويحك لا تكذب علي كما كذب عكرمة على ابن عباس.
از ابن عمر شنيديم كه به نافع (غلام خود) مى‌گفت: از خدا بترس، مبادا بر من دروغ ببندى، همان‌طورى كه عكرمه بر ابن عباس مى‌بست.
و در ادامه مى‌نويسد:
إبراهيم بن سعد عن أبيه عن سعيد بن المسيب أنه كان يقول لغلام له يا برد لا تكذب علي كما يكذب عكرمة على ابن عباس.
سعيد بن مسيب به غلام خود مى‌گفت: اى برد! از قول من سخن دروغ نقل نكن؛ همان طورى كه عكرمه از ابن عباس نقل مى‌كرد.
همچنين مى‌نويسد:
عن يزيد بن أبي زياد قال دخلت على علي بن عبد الله بن عباس وعكرمة مقيد على باب الحش قال قلت ما لهذا كذا قال إنه يكذب على أبي از يزيد بن أبى زياد نقل شده است كه گفت: بر على بن عبد الله بن عباس وارد شدم؛ در حالى كه عكرمه را بر در باغ بسته بود، دليلش را سؤال كردم، گفت: او بر پدرم دروغ مى‌بندد.
الذهبي، شمس الدين محمد بن أحمد بن عثمان، (متوفاي748هـ)، سير أعلام النبلاء، ج 5، ص 21، تحقيق: شعيب الأرناؤوط، محمد نعيم العرقسوسي، ناشر: مؤسسة الرسالة - بيروت، الطبعة: التاسعة، 1413هـ.
جالب اين است كه عكرمه، بر خلاف نظر تمام محدثان و دانشمندان مسلمان، معتقد بوده است كه آيه تطهير فقط در باره زنان پيامبر نازل شده است و اهل بيت آن حضرت را شامل نمى‌شود. ذهبى مى‌ نويسد:
قال عكرمة من شاء باهلته إنها نزلت في نساء النبي صلى الله عليه وسلم خاصة.
عكرمه مى‌گفت: هر كس مى‌خواهد من با او مباهله مى‌كنم كه اين آيه (تطهير) تنها در باره زنان رسول‌خدا (ص) نازل شده است.
الذهبي، شمس الدين محمد بن أحمد بن عثمان، (متوفاي748هـ)، سير أعلام النبلاء، ج 2، ص 208، تحقيق: شعيب الأرناؤوط، محمد نعيم العرقسوسي، ناشر: مؤسسة الرسالة - بيروت، الطبعة: التاسعة، 1413هـ.
طبرى در تفسير خود مى‌ نويسد:
عن علقمة قال كان عكرمة ينادي في السوق إنما يريد الله ليذهب عنكم الرجس أهل البيت ويطهركم تطهيرا قال نزلت في نساء النبي خاصة.
از علقمه نقل شده است كه عكرمه در بازار فرياد مى‌زدكه آيه تطهير، تنها در باره زنان پيامبر (ص) نازل شده است.
الطبري، أبي جعفر محمد بن جرير (متوفاي 310هـ)، جامع البيان عن تأويل آي القرآن، ج 22، ص 8، ناشر: دار الفكر، بيروت – 1405هـ
كسى كه اين گونه، فضائل اهل بيت عليهم السلام را ـ بر خلاف اجماع تمام مسلمانان ـ انكار مى‌كند، نبايد انتظار داشت كه باديگر فضائل امير مؤمنان عليه السلام همين معامله را انجام ندهد و آن را در باره كسان ديگر نقل ننمايد.
با جرأت مى‌توان گفت كه منشأ جعل حديث سد الأبواب در باره ابوبكر، نيز عكرمه و همفكران او است كه در دشمنى با اهل بيت عليهم السلام از هيچ عملى فروگذار نمى‌كردند و تمام توانشان را براى فضائل اهل بيت و به ويژه امير مؤمنان عليه السلام را به كار بسته بودند.

نوشتن دیدگاه